Serdar Öztürk'ün kaleminden "Matruşka Şirketler"

SOCAR, Mubariz Mansimov (Gurbanoğlu) ve Anar Alizade. Bu üç isim Türkiye, Azerbaycan ve Rusya üçgeninde Karadeniz’deki milyar dolarlık petrol taşımacılığında yaşanan olayların kilit isimleri. Diğer isimler ise dolaylı olarak, olaylar zincirine bilerek ya da bilmeyerek katılmış, filmin ikinci, üçüncü rolleri, hatta figüranları.

SOCAR’ın Türkiye’de Petkim’i satın alması, Anar Alizade’nin hızlı yükselişi, Mubariz Mansimov’un (Gurbanoğlu) Türkiye-Azerbaycan-Rusya üçgeninde hapis yatmaya kadar varan serüveni, Mehmet Ağar’ın Yalıkavak Marina’da ortaya çıkması, birilerin Ağar’dan “ricacı” olması asla tesadüf değil. Hepsi milyar dolarlık petrol taşımacılığında yaşanan “para” kavgası.   Her şey milyar dolarlık petrol taşımacılığındaki para kavgası dedik, öyleyse açalım. Mubariz Mansimov (Gurbanoğlu) hakkında “örgüt üyeliğinden” açılan davanın şikayetçilerinin, eski çalışanları olduğu artık ortada. Bu kişilerin daha sonra kurdukları şirketlerin SOCAR ile bağlantıları da. Bu bağlantılardaki önemli isim ise İlham Gadım-Zada.   İlham Gadım-Zada’nın babası 2002’ye kadar SOCAR’ın yöneticiliğini yapan Vagif Gadimov. İlham Gadım-Zada 1997’de daha 20 yaşındayken babasının yakın arkadaşı İçişleri Bakanlığı’nda görevli Hacı Memmedov tarafından kaçırılır. Serbest bırakılması için fidye istenir ama baba Gadimov fidyeyi ödemek istemez. Bunun üzerine İlham Gadım-Zada’yi kaçıranlar kulağını keserek bir zarfa koyar ve “Ramstore” isimli alışveriş merkezinin yakınındaki elektrik direğinin altına bırakırlar. Baba Vagıf Gadimov istenen 180 bin doları öder ve oğlu İlham Gadım-Zada’yi kurtarır. Ölünceye kadar da oğlunun yakın arkadaşı tarafından kaçırıldığını öğrenemez. Vagıf Gadimov 2002’de evine giren hırsızlarca öldürülür. Hırsızlar, evde bulunan 414 bin 500 dolar ile 100 bin dolar değerindeki mücevheri çalarlar. İlham Gadım-Zada bu yüzden SOCAR’ın kimi üst düzey yöneticileri tarafından “korunması gereken” isimdir.   Karadeniz’deki petrol taşımacılığını Mubariz Mansimov’un (Gurbanoğlu) Palmali şirketine bırakmak istemeyen, aynı zamanda Mubariz Mansimov’un (Gurbanoğlu) Türkiye Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan ve ailesi ile kurduğu ilişkiden rahatsız olan SOCAR’ın içindeki kimi kişiler ağır ağır planlarını uygulamaya koyarlar.   Gelin biraz geri gidelim ve hangi tarihte ne yaşanmış ona bakalım. SOCAR’ın Karadeniz’deki bütün petrol taşımacılığını yapan Mubariz Mansimov’a (Gurbanoğlu) ait Palmali Denizcilik Mayıs 2013’de Türkter ve Yardımcı Tersanesi ile beş tanker için anlaştı. Palmali Denizcilik, söz konusu gemilerin inşası için Albaraka Türk Bankasından 90 milyon dolar kredi kullandı. Sözleşme gereği tankerler AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kardeşi Mustafa Erdoğan, oğlu Bilal Erdoğan ve eniştesi Ziya İlgen’in Istanbul’da ortak kurduğu BMZ Group Denizcilik İnşaat ve Sanayi A.Ş. için yapılacaktı.   Tankerlerin ilki MECID ASLANOV, 18 Haziran 2014’de, ikincisi BEGIM ASLANOVA Aralık 2014’de ve diğer üç gemi POET QABIL, ARMADA FAIR, ARMADA BREEZE ise 2015 yılı içinde BMZ Denizcilik Şirketi’ne teslim edildi. BMZ Group da 10 yıllığına gemileri Palmali Denizcilik Şirketi’ne kiraladı. Kira bedeliyle de kredi geri ödemeleri yapılmaya başlandı.   Bu arada başka gelişmeler de yaşanıyordu. 6 Mart 2014’te Dubai’de SOCAR Logistics DMMC şirketi kuruldu. Bu şirket aslında SOCAR’a ait Dubai’de kayıtlı SOCAR Overseas Ltd’nin bağlı şirketiydi. Sadece bu kadarla kalsa iyi. SOCAR Logistics DMMC’nin Malta’da da bağlı şirketleri vardı. Phrygia Shipping Ltd, Lycia Shipping Ltd, Gunesh Shipping Ltd, Thrace Shipping Ltd, Blue Lake Star Shipping Ltd, Prover Shipping Ltd, Milagress Shipping Ltd, Caminero Shipping Ltd ve Planeo Shipping Ltd.   Bununla kalmadı elbette. 24 Nisan 2014’te Singapur’da, SOCAR’a ait Malta’da kayıtlı SOCAR Trading Holding Limited’in bağlı şirketi olarak Socar Logistics PTE LTD şirketi kuruldu. Şirketin daha sonra ismi United Maritime Logistics PTE LTD olarak değiştirildi.   29 Ağustos 2014’te başka bir gelişme daha yaşandı. Londra’da Socar Trading Services (UK) Limited şirketi kuruldu. Daha sonra ismi United Maritime Logistics (UK) Limited olarak değiştirildi ve 9 Ocak 2019’da kapatıldı. Bu şirket de SOCAR Trading Holding Limited’in bağlı şirketiydi.   Bütün bunlar olurken 22 Aralık 2014’te Dubai’de İlham Gadım-Zada tarafından Olimar Shipping and Chartering DMMC şirketi kuruldu. Bu şirket aslında yaşananların da temeli. Neden mi? 15 Temmuz darbe girişiminden hemen sonra SOCAR Turkey Enerji A.Ş. ve Petkim Petrokimya yöneticilerine “FETÖ” soruşturması açıldı. İşte bu sırada Eylül 2016’da BMZ Group’a ait kimi tankerler Palmali Denizcilik yönetiminden alınarak İlham Gadım-Zada tarafından Malta’da kurulan firmalara verildi. İki ay sonra ise bu firmaların hisseleri SOCAR Logistics DMCC’ye devredildi. Gemilerin yönetimi ise İlham Gadim-Zada’ya ait Oilmar Shipping and Chartering DMCC ve Moskova’da kurulu Frachmortrans LLC’ye bırakıldı. Palmali Denizcilik ile kira kontratı ise iptal edildi.   Hangi gemiler bunlar? Adı Blue Lake Star olarak değişen Poet Qabil, adı Baku olarak değişen Armada Breeze, adı Azerbaijan olarak değişen Armada Fair, adı Caminero olarak değişen Begim Aslanova ve adı Planeo olarak değişen Mecid Aslanov.   SOCAR Logistics DMCC Ekim 2018’de bünyesine 4 gemi daha kattı. Adı FMT Urla olarak değişen Shusha, adı FMT Bergama olarak değişen Borchali, adı FMT Gümüldür olarak değişen Palchem-1, adı FMT Efes olarak değişen Khankendy gemileri daha önce Palmali Denizcilik tarafından yönetilirken, artık İlham Gadim-Zada’ya ait Oilmar Shipping and Chartering DMCC tarafından hizmet veriyordu.   Şirket kuruluşları durmak bilmiyordu. 2015’te Malta’da Synergy 1 Shipping Limited kuruldu. Yeni kurulan bu şirkete de tanker gerekliydi. Kısa zamanda şirket üzerine Lady Maria isimli tanker kaydedildi. Ekim 2018’de Oilmar Shipping and Chartering DMCC bu şirketi devraldı. Yetmedi. Aynı yıl yine Malta’da bu kez Synergy 2 Shipping Limited şirketi kuruldu. Onun da şansına Lady Aria isimli tanker kaydedildi. Ekim 2018’de Oilmar Shipping and Chartering DMCC bu şirketi de devraldı.   Bütün bu şirket içindeki şirketlerin aslında tek bir amacı var. Şirket sahipleriyle birlikte şirketlerin de takibini zorlaştırmak. Öyle ki, oyunun sonunda kimin kimin adına taşımacılık yaptığını, paranın nereden nereye aktarıldığını bulabilmek neredeyse imkânsız hale geliyor. Böylece birileri de SOCAR üzerinden kurdukları “düzenekle” Azerbaycan halkının yer altı zenginliği petrolden kazandıklarını kendi ceplerine indiriyorlar.   Bu dolambaçlı ağ yukarıdaki şirketlerle bitmiyor elbette. 17 Ağustos 2016’da Moskova’da Frachmortrans LLC isimli şirket kuruldu. Sahibi kim? SOCAR’a ait United Maritime Logistics PTE Ltd firmasında direktör olarak çalışan Namık Gadirov ve BP Azerbaycan’ın eski çalışanı Gaşim Mövsümzade’den başkası değil. Şirketler bu isimler üzerine kayıtlı ama elbette gerçek sahipleri onlar değil.   Bu kadar şirket arasında bağlantı kurabildiniz mi? Elbette zor. Bir başka örnekle devam edelim öyleyse. Arrow Star Holding LTD. Buna bağlı başka bir şirket daha var. Arrow Star Trading Co. Limited. Malta’da kurulu. Sahibi Orkhan Huseynov.   Kim bu isim? SOCAR üzerinden zenginleşen ve SOCAR Başkanı Rövnek Abdullayev’in dayısı oğlu olduğu ispatlanan Anar Alizade’nin çalışanı. Anar Alizade ise Bodrum Yalıkavak’taki marinayı Mubariz Mansimov’dan (Gurbanoğlu) “bir biçimde” satın alan isim. Orkhan Huseynov 2008’de Azerbaycan’da SOCAR ve Anar Alizade ortaklığıyla kurulu SOCAR Petroleum şirketi ile SOCAR-UGE şirketinde direktör olarak görev yaptı. İyi para kazanmış olmalı. Çünkü aynı Orkhan Huseynov, Ekim 2020’de Malta’da kurulu Arrow Star Holding’i İlham Gadım-Zada’dan devraldı.   Bununla bitmiyor elbette. Orkhan Huseynov’un Türkiye’de Anar Alizade’nin kardeşleri Nihad Aliyev ve Badal Aliyev’le de ortaklığı vardı. Buta Travel Turizm ve Seyahat şirketinde Nihad Aliyev’le ortak olan Orkhan Huseynov, Bosfor Emlak Geliştirme ve Yatırım Limited şirketinde ise Badal Aliyev’le ortaktı. Bir anımsatma yapayım. Anar Alizade’nin kardeşi Nihad Aliyev Beşiktaş’ta lüks bir otelde şaka yapmak için başına dayadığı silahın patlaması sonucu hayatını kaybetti. En azından polisin açıklaması bu yönde.   Biz devam edelim. Orkhan Huseynov’un işleri iyi gitmedi demek ki. Neden mi? Onca şirket sahipliğinden ve ortaklığından sonra Orkhan Huseynov şu anda Anar Alizade’ye ait Berhar Oil FZE’nin Azerbaycan ofisinde direktör olarak görev yapıyor.   Anar Alizade’nin çalışanı Orkhan Huseynov’un Ekim 2020’de, Malta’da kurulu Arrow Star Holding’i İlham Gadım-Zada’dan devraldığını yazdık. Peki çalışanları kimler? Mehmet Ercil ve Ali Kemal Çelikten. Kim bu isimler? Mubariz Mansimov’un (Gurbanoğlu) Bodrum Yalıkavak’taki marinasının değerini “düşük gösterdikleri” gerekçesiyle haklarında “nitelikli dolandırıcılıktan” dava açılan isimler. Palmali’nin eski çalışanları. Aynı zamanda Mubariz Mansimov’un (Gurbanoğlu) “örgüt üyeliğinden” yargılandığı davada şikâyet dilekçesini veren tanıklar.   SOCAR Trading Holding Limited’in 4 Eylül 2016’da Dubai’de kurulu başka bir bağlı şirketi daha var. UML Middle East DMMC. Bitti sanıyorsunuz ama değil. UML ismine bu kez Malta’da rastlıyoruz. 30 Eylül 2016’ta kurulan UML Investments Limited şirketi ile.   Bu şirket daha çok Nasrettin Hoca’nın kazanına benziyor. Neden mi? UML Investments Limited şirketinin altında UML Navigation 1, UML Navigation 2, UML Navigation 3, UML Navigation 4, UML Navigation 5, UML Navigation 6 ve UML Navigation 7 şirketleri de var Elbette bu şirketler boşuna kurulu değil. UML Navigation 5’e 1 Aralık 2018’e kadar adı Shah Deniz, o tarihten 1 Kasım 2021’e kadar Zarifa Aliyeva, yeni adı Silver olan gemi kayıtlı. UML Navigation 6’ya eski adı Absheron, yeni adı Heydar Aliyev olan gemi kayıtlı. SOCAR Trading Holding Limited’e bağlı bir başka şirket Cenevre’de kurulu. Adı United Maritime Logistics (Switzerland) SA. Kuruluş tarihi 3 Kasım 2016. Bu şirket gemi acenteliği yapıyor.   Nasrettin Hoca’nın kazanına benzeyen ve sürekli “doğuran” bir başka şirket daha var. Arrow Star Holding LTD. Hani şu Anar Alizade’nin çalışanı Orkhan Huseynov’un İlham Gadım-Zada’dan devraldığı şirket. Onun da yavrusu altı şirket var. Malta’da 1 Eylül 2017’de kurulu Arrow Star Shipping 1 Company Limited, Arrow Star Shipping 2 Company Limited, Arrow Star Trading Co. Limited, Arrow Star Shipping 3 Co. Limited, Arrowstar Trading Petrol ve Denizcilik ve Arrow Star LLC. Arrow Star Shipping 1 Limited’e kayıtlı gemi eski adı Oral olan Acrux Star. Arrow Star Shipping 2 Limited’e kayıtlı gemi eski adı Aktobe olan Arcturus Star. Arrow Star Trading Co. Limited şirketine kayıtlı gemi eski adı Masallı olan Arrow Star 1. Arrow Star LLC’ye kayıtlı gemi ise eski adı Atyrau olan Alcor Star. Bu kadar şirketin ilk amacı, Karadeniz’i baştan başa geçen petrol naklini “tek” bir aklın hegemonyası altında tutmak. İlişki ağlarını ve kimi isimleri gizlemek. Böylece milyar dolarlık pazarda “ceplerini” doldurmak. Ülkenin refahı ve zenginliği mi? Hiç umurlarında olduğunu sanmam. Öyle bir sarmala girmişler ki, isteseler de çıkamazlar. Tek umutları off-shore hesaplar üzerinden İngiltere’de, Maldivler’de konutları, İsviçre bankalarındaki paraları. Yaptıklarının hesabını da sadece demokrasiyle verebilirler. Zaten o yüzden demokrasiye düşman değiller mi? Kaynak: A3 HABER