Uzmanından gölet uyarısı

Anadolu Su Altı Araştırmaları ve Sporları Derneği (ASAD) Kurucusu Prof. Dr. Mehmet Cihan Aydın, bölgede sayısız örneği olan göletlerin oluşturduğu risklere dikkat çekti.
Bitlis merkeze bağlı Yolalan beldesinde belde belediyesi ile halk tarafından imece usulüyle yapılan sulama göleti dün gece patladı. Göletin patlaması üzerine yaşanan su baskınında beldenin Düzköy Mahallesi sular altında kaldı. Birçok evde maddi hasar meydana gelirken, bazı ahırların da su altında kalması ile çok sayıda büyükbaş hayvanın telef olduğu öğrenildi. İlk incelemelere göre 50 milyon liralık maddi hasarın meydana geldiği beldede adeta faciadan dönüldü. AFAD Bitlis İl Müdürlüğü, su baskının ardından bölgeye giden ekiplerin hasar tespiti için çalışma başlattığını duyurdu.

“Bölgede sayısız örneği var, büyük can ve mal kaybına sebep olabilir”
Yaşanan olay sonrası açıklamalarda bulunan ASAD Derneği Kurucusu Prof. Dr. Mehmet Cihan Aydın, göletlerin oluşturduğu risklere dikkat çekti. Prof. Dr. Aydın, bölgede sayısız örneği olan göletlerin ilgili kurumların gözetiminde bilimsel ilkelere göre hazırlanmış projelere uygun yapılması gerektiğini söyledi. Aynı zamanda hidrolik ve hidroloji alanında uzman olan ve bu alanlarda çalışma yürüten Prof. Dr. Mehmet Cihan Aydın, küçük göletle büyük barajlar arasında yapısal olarak fark olmadığını söyleyerek, “Göletler yüksekliği 15 metreyi bulan, genelde sulama ihtiyacını karşılamak için inşa edilen küçük baraj yapılarıdır. Büyüklüklüleri ne olursa olsun bir gölet inşaatının prensip olarak büyük bir baraj yapısından pek bir farkı yoktur. Ekonomik nedenlerle inşa edilen toprak dolgu setler, mühendislik hizmeti almadan gerekli önlemler alınarak inşa edilmezse büyük can ve mal kaybına neden olabilir. Bu nedenle özellikle toprak dolgu göletlerde (barajlarda) geçirimsiz kil kullanılmalı, dolgu malzeme silindirle çok iyi sıkıştırılmalı ve gövde içindeki suyu drene edecek kum filtre yerleştirilmelidir. Ayrıca gelen fazla su gövde üzerinden kontrolsüz aşmasın diye bir emniyet yapısı olan ‘dolusavak’ teşkil edilmesi şarttır. Bu tür su yapıları büyük bir emniyetle yapılmazsa çok büyük riskler taşırlar. Uygun şartlar sağlanmazsa basınç altında gövde içinden suyun sızması veya gövde üzerinden suyun aşması sonucu gövde yıkılarak göletin mansabındaki bölgeler büyük bir yıkıma maruz kalabilir. Bu tür sorunlarla karşılaşmamak için bu tür su yapılarının DSİ gibi ilgili kurumların gözetiminde ve ileri düzey mühendislik hizmeti alarak projelendirilmek suretiyle inşa edilmesi gerekmektedir. Aksi durumda büyük felaketler kaçınılmaz olur” dedi.