Gökoğuzlar kimdir? Gökoğuz Türkleri hakkında merak edilenler

Moldovya ve Ukrayna'da yoğun olarak yaşayan 'Gagauz' ismiyle de anılan Türklerin Oğuz boyuna mensup Gökoğuzlar, çoğunluğu bugünkü Moldova Cumhuriyeti'ne bağlı özerk Gökoğuz Yeri'nde ikamet ediyor. Gökoğuzlar'ın kim olduğu ise Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yaptığı ziyaret sonrası merak konusu oldu. Peki, Gökoğuzlar kimdir?

Gökoğuzlar, Türk Düyası'nın batı ucunda yaşayan Ortodoks Hıristiyanlığı benimsemiş bir Türk topluluğudur. İşte, Gökoğuzlar hakkında merak dilen detaylar... Gagavuzlar ya da Gökoğuzlar, bugünkü Moldova Cumhuriyeti’nde, başta Gagauzeli Özerk Devleti olmak üzere kuzeydoğu Bulgaristan, Ukrayna, Romanya ve Yunanistan'da yaşayan, çoğunluğu Ortodoks-Hıristiyan olan bir Türk topluluğudur. Gökoğuzların bir kısmı Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Ukrayna sınırları içerisinde kaldı. Çoğunluğu Ortodoks mezhebine bağlıdır. Ancak Ortodoks olmayan bir kısım Gagavuz da vardır. Ortodoks olmayan Gagavuzlar, Katolik ve Subbotnik, Evanjelistlerden oluşmaktadır. Ortodokslar komünizm sonrası, diğer eski Sovyet halklarında olduğu gibi, inançlarını daha rahat uygulayabilir hale gelmişlerdir. Gökoğuzların kökenleri hakkında bugüne kadar yerli Balkan asıllı halklardan oldukları ve sonradan "Türkleştikleri/Türkleştirdikleri" gibi iddialarda dahil çok sayıda değişik tez öne sürülmüştür. Tarihi gelişimleri kesin olarak saptanamamak ile birlikte bugün dünyada akademik çevrelerce yaygın kabul gören görüş, Gökoğuzların kökeninin Oğuz kökenli bir Türk topluluğu olduğu yönündedir. Gökoğuzların Balkanlara ve bugünkü Ukrayna bölgesine ilk defa 11. yüzyıl civarında Asya’dan göç ettikleri, Peçenek, Uz (Oğuz), Kıpçak Türkleri ile aynı soydan geldikleri düşünülmektedir. Ortodoks Hristiyan olan Gökoğuzlar'ın konuştuğu dil; bulundukları bölgelere göre, Slav, Yunan ve Romen dillerinin etkisinde kalmış, büyük ölçüde Türkiye Türkçesine ve ağız olarak da Balkan Türkçesi ağzına benzemektedir. Türkiye Türkçesine yakınlığıyla bilinen, Oğuz dil grubundan Gökoğuz dilinin, köy okullarında sınırlı öğretilmesi kültürel asimilasyon tehlikesinin bir diğer nedeni olarak görülüyor. Gökoğuz Türkleri, dinî hayatlarında olduğu gibi gelenek ve göreneklerinde de diğer Türk boy ve toplulukları ile büyük benzerlikler gösterirler. Hayvancılıkla uğraşan Gagavuzlar, diğer Türkler gibi hayvanlarını dağlama ve kulaklarına en açma yoluyla işaretlerler. Tarımla uğraşan Gökoğuzların harman şekilleri de Anadolu Türklerindeki gibidir.