Konserve gıdalardaki tehlike: Botulismus

Meyve ve sebzeleri mevsimi dışında da tüketebilme imkanı sağlayan konserveler, bu yıl da geleneksel yöntemlerle evlerde yapılıyor. Kışa hazırlık yaparken doğru yöntem ve koşulları dikkate almak gerektiğine dikkat çeken Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Gıda İşleme Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel, her gıdanın doğru işlem görmesi gerektiğini, aksi takdirde ‘botulismus’ toksini sebebiyle ölümcül zehirlenmelerin meydana gelebileceği konusunda uyardı.

Genellikle yaz mevsiminin sonunda evlerde yapılmaya başlanan konserve işlemi domates, biber, patlıcan gibi sebzelerin kışın da taze bir şekilde tüketilmesini sağlıyor. Konserve yapılırken her gıda ürününün bilinçli şekilde işlenmesi gerekiyor. Yaşar Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Gıda İşleme Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ruhan Aşkın Uzel, konserve hazırlanırken uyulmayan hijyen koşullarının ölümcül zehirlenme türü olan ‘Botulismus’a yol açabileceğini söyleyerek, “Botulismus zehirlenmesine ‘clostridium botulinum’ adı verilen bir bakterinin toksini neden oluyor. Clostridium botulinum, basınç ve sıcaklığa dayanımı yüksek olan dirençli bir mikroorganizma. Bu tip zehirlenmeye neden olan etmenlerin başında, konservelerin büyük bir kısmının yetersiz sürede, gerekenden daha düşük sıcaklıkta, dolayısıyla da yeterince pişirilmeden hazırlanması geliyor. Rahatsızlık, konservenin tüketilmesini takiben kişinin direnci, ortam koşulları gibi etmenlere bağlı olarak 12 ila 72 saat sonra şiddetli karın ağrısı, bulantı, kusma, görmede bozukluk, kaslarda güçsüzlük gibi şikayetler ile kendini gösteriyor. Bu durumda zamanında müdahale ve doğru tedavi edilmesi gereken bir durum oluşur ki rahatsızlık görülür görülmez bireysel önlemlere başvurmadan, en kısa zamanda en yakın hastaneye başvurmak gerekli” dedi. “Dışa doğru bombe yapan kapaklara dikkat” Uzel, tüketicilerin sağlıklı bir sonuç için evde uymaları gereken kuralları şöyle anlattı: “Tüketiciler özellikle sebze türü gıdaların kurutulması ya da dondurularak tüketilmesi gibi alternatif metotları da denemeli. Evde hazırlanması tercih edilen konserveler için cam kavanozlar kullanılmalı, plastik ambalajlar kullanılıyorsa mutlaka onaylı malzeme olmasına dikkat edilmeli. Ayrıca, şekli bozulmuş ve paslı olan kapaklar kesinlikli kullanılmamalı. Kapaklar en az 15-20 dakika kaynatılmalı ve her kullanımda yenilenmeli. Gıdalar, asitlik derecesine uygun olan sıcaklık ve süre kombinasyonunda pişirilmeli. Kavanoz kapağında şişkinlik ve sızıntı olmamalı. Dışa doğru bombe şeklinde şişme yapan, tat, renk ve koku bakımından kötü olan konservelerin tüketilmemesi gerekir. Tatta bozulma her zaman net olarak anlaşılamayacağı için gerekli tedbirler alınmalıdır. Eğer konservelenmiş gıda marketten satın alınıyorsa son kullanma tarihi, etiket ve resmi kurum izin beyanları dikkatlice kontrol edilmeli. Hasar görmüş, dışa doğru bombe yapmış, paslanmış, sızıntısı olan ambalajlar ve kapağı açılınca fışkırma yapan konserveler kesinlikle tercih edilmemeli.”