Osmanlı Dönemi’nden beri devam eden gelenek

Bu gelenek Osmanlı Dönemi’nden bu yana devam ediyor

Aydın’ın Köşk ilçesine bağlı köylerde Osmanlı Dönemi’nden bu yana devam eden pek çok hayır geleneği görenleri şaşırtıyor. Başta incir olmak üzere pek çok meyvenin yetiştiği bahçelerin kenarında yoldan gelip geçenlerin yiyip içmesi için bazı vatandaşlar ‘yemek helaldir’ yazısı asarken, yol kenarlarında belli aralıklarla insanların ve sokak hayvanlarının susuzluğunu gidermesi için küplerin içi su doldurularak önemli bir hayır geleneği sürdürülüyor. Osmanlı döneminde özellikle kervan geçiş güzergahlarında çeşme olmayan yerlere insanların susuzluğunu gidermesi için belirli aralıklarla su küpü bırakma geleneği Aydın’ın Köşk İlçesine bağlı köylerde yaklaşık 7 asırdan bu yana devam ediyor. Yolcuların su ihtiyaçlarını karşılamak için dönemin varlıklı ailelerinin yaptığı su hayratı, bugün vasiyet üzerine yaşatılıyor. Aydın’ın Köşk ilçesine bağlı Ilıdağ ve Akçaköy mahallelerinde yoğun olarak yaşatılan bu gelenek dışardan gelenleri şaşırtırken aynı zamanda pek çok bahçenin sahibi bahçedeki meyvelerden yenmesini de istiyor. Uygulama Osmanlı’dan kalma bu geleneği bilmeyenleri şaşırtırken bilenler ise durumu normal karşılıyor. Köşk ilçesine bağlı Akçaköy ve Ilıdağ’da bahçe yolları arasında yoğun olarak yer alan bu uygulamanın 7 asırdan bu yana süregelen güzel bir gelenek olduğunu belirten yöre sakinlerinden Harun Sönmezler, “Köylüler tarafından adına ‘küp hayrı’ denilen hayratlar suyun kıt olduğu ve köylere uzak olan yerlerde asırlardır devam eder. Yaz boyunca hayır sahibi ya da ölmeden önce vasiyet edenin varisleri bu küplerde sürekli su bulundurur. Günümüzde bu gelenek su ihtiyacının rahat karşılanmaya başlanması ve ulaşımın motorlu araçlarla yapılması nedeniyle birçok yerde yok olmaya yüz tutsa da dağ köylerinde yoğunlukla devam ediyor” diyerek Anadolu’nun pek çok yerinde Osmanlı’dan kalma güzelliklerin halen o bölgelere güzellik kattığını söyledi. Ülkenin pek çok yerinde tarla ve bahçe sahipleri sebze ve meyvelerden yabancı kimselerin yemesini önlemek için ‘dikkat ilaçlıdır, zehirlidir’ gibi yazılar asarken Köşk ilçesine bağlı bazı köylerde bahçe sahipleri tam aksine bahçenin yola bakan bölümlerine ‘yemek helaldir’ yazıları asıyor. Aslında bu durumun da hiç yadırganacak bir yönü olmadığını belirten Harun Sönmezler, “Eskiden bizim atalarımız sofraya misafirsiz oturduklarında üzülürmüş. Yönümüzü Batı’ya çevire çevire kendi güzelliklerimizi maalesef unuttuk” diyerek bu güzelliklerin devam etmesinin mutluluk verici olduğunu söyledi.