Sağlıklı yaşam bilinci için 12 bin genç “harekete geçti”

T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, TOÇEV*, Türkiye Diyabet Vakfı ve AstraZeneca Türkiye iş birliğiyle hayata geçirilen “Hey Genç! Harekete Geç!” Projesi, dört yıl süren eğitimler ve ölçümlemeler sonucunda 12 bin 185 gencin katılımıyla tamamlandı.

Gençlerin hayatında sağlıklı beslenme bilinci yaratarak fiziksel aktivite ve egzersizin önemini vurgulama ve yaratıcılık becerilerini ortaya çıkarma hedefiyle T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, Tüvana Okuma İstekli Çocuk Eğitim Vakfı (TOÇEV), Türkiye Diyabet Vakfı ve AstraZeneca Türkiye iş birliğiyle 2017'de hayata geçirilen “Hey Genç! Harekete Geç!” projesi tamamlandı.   Proje süresince 13 ilde Millî Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen farklı okullar her ay ziyaret edilerek, Türkiye Diyabet Vakfı diyetisyeni tarafından lise birinci sınıf öğrencilerine sağlıklı beslenme, obezite ve diyabetle ilgili bilgiler verildi ve ilk-son test uygulanarak eğitime katılan öğrencilerin bilgileri ölçüldü. Sağlıklı beslenme eğitimi sonrasında projenin spor eğitimcisi eşliğinde evde ve okulda kolaylıkla hareket etmenin ve spor yapmanın püf noktaları anlatıldı.   Proje, pandemi döneminde de hız kesmeyerek, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından çevrimiçi uygulaması onaylanan sosyal sorumluluk projelerinden oldu ve saha çalışmalarını dijital ortama taşıdı. Proje kapsamında öğrencilerin beslenme alışkanlıklarından egzersiz olanaklarına kadar geniş bir yelpazede önemli veriler elde edildi. Proje için hazırlanan sonuç raporu aracılığıyla öğrencilerin beslenme ve egzersiz alışkanlıklarına dair sorunlar tespit edilirken bu sorunlara ilişkin bilinçlendirme çalışmaları da yapıldı. Proje, 2019 yılında Stevie Uluslararası İş Ödülleri'nde “Yılın İletişim ve Halkla İlişkiler Kampanyası – Sağlık” kategorisinde Bronz Ödül, Prida 2020 iletişim Ödülleri kapsamında Dijital ve Sosyal Medya kategorisi altında yer alan; “Kullanıcının ürettiği içerik” , “Topluluk yaratımı ve üretimi” ödülleri, 11. Kurumsal Sorumluluk Zirvesi Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına Değer Katan Şirket Ödülleri kapsamında ise "Sağlıklı Bireyler" Kategorisi Altın Ödül sahibi oldu.   Toplamda 12 bin 185 öğrencinin dahil olduğu projenin sonuçları 27 Mayıs Perşembe günü, TOÇEV Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Uygun, Türkiye Diyabet Vakfı Başkanı Prof. Dr. Temel Yılmaz, Park Antalya Spor Kompleksi Genel Müdürü ve Okullarda Hareket Eğitimi Koordinatörü Güneş Erkoç, AstraZeneca Türkiye Ülke Başkanı Ecz. Serkan Barış ve TOÇEV psikologlarından Burcu Gökbulut'un katıldığı basın toplantısında kamuoyuna açıklandı.   Toplantıda konuşan TOÇEV Yönetim Kurulu Başkanı Ebru Uygun proje hakkında şunları söyledi: “T.C. Millî Eğitim Bakanlığı, Türkiye Diyabet Vakfı ve AstraZeneca Türkiye ile birlikte sağlığın ve hareketliliğin gençlerimizin geleceğinde oynadığı kritik önemi vurguladığımız bu anlamlı projeyle gurur duyuyoruz.  Gençlerin hayatında sağlıklı beslenme bilinci yarattığımız, fiziksel aktivite ve egzersizin önemini vurguladığımız ve yaratıcılık becerilerini ortaya çıkartarak okullar arasında bir sinerjiye dönüştürdüğümüz dört yıllık bu heyecanlı yolculuğun sonuna geldik. Projemiz kapsamında düzenlediğimiz eğitim ve testlerde gençlerimizin beslenme ve egzersiz alışkanlıklarına dair önemli veriler elde ettik. Geride bıraktığımız dört eğitim-öğretim yılının bizlere öğrettiği en önemli ders, öğrencilerimizin fiziksel aktivite düzeylerini artırmamızın fiziksel ve kişisel gelişimleri açısından ne kadar önemli olduğuydu. Yarattığımız farkındalıkla hem öğrencilerimiz hem de aileleri nezdinde özellikle COVID-19 salgını döneminin getirdiği hareketsizliğe karşı kolektif bilinç oluşturabildiğimize inanıyorum.”   Türkiye Diyabet Vakfı Başkanı Prof. Dr. Temel Yılmaz şu görüşü paylaştı: “Obezite ve hareketsizlik yarınlarımızı tehdit eden iki önemli küresel sorun olmayı sürdürüyor. COVID-19 salgını kapsamında alınan mecburi önlemler de her iki sorunun da çözümü olan hareketliliği ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarını etkiledi. 50'li, hatta 60'lı yaşların sağlık sorunu olan insülin direnci, diyabet ve kalp hastalıkları maalesef çok daha genç yaşlardaki insanlarımızı da etkilemeye başladı. Paydaşlarımızla hayata geçirdiğimiz bu projenin her 3 çocuktan 1'inin fazla kilolu, her 10 çocuktan 1'inin obez olduğu dünyamızda ülkemiz gençlerinin farkındalığını artırmada çok önemli roller oynadığına inanıyorum. Projemizin sonuçlarında da görülebileceği gibi kötü beslenme ile hareketsizlik ciddi rahatsızlıklara sebebiyet veren birbirini tetikleyen iki önemli faktör konumunda. ‘Hey Genç! Harekete Geç!' bu döngüyü kırma yolunda önemli adımlardan biri oldu. Paydaşlarımızla birlikte bu artan bilinci sahiplenip, ülkemizin her yanındaki gençlerimizi hareketsizliğe ve obeziteye karşı koruyacak önlemlerin sözcüsü olmaya devam edeceğiz.”   AstraZeneca Türkiye Ülke Başkanı Ecz. Serkan Barış şöyle konuştu: “AstraZeneca olarak faaliyet gösterdiğimiz tüm ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de yaşama değer katan ilaçları keşfetmek için bilimin sınırlarını zorlamak ve topluma değer katmak için çalışıyoruz. Kıymetli paydaşlarımızla hayata geçirdiğimiz bu uzun soluklu projemizle bu amaca en iyi şekilde hizmet ettiğimize inanıyorum. Projemize dört yıl önce başladığımızda dünyadaki diyabetli birey sayısı 425 milyondu. Verilere göre bu sayının 2045 yılında %48 oranında artarak 629 milyona ulaşacağı öngörülmekteydi[1]. Sorumluluklarımız dahilinde bu trendin kırılması için toplumsal farkındalığı en yüksek seviyeye çıkarmamız gerektiğine inanıyoruz. COVID-19 salgınının bir etkisi olan hareketsizlik, özellikle genç nesillerimizde sağlıklı beslenme ve doğru egzersiz alışkanlıklarını edinme bilincine odaklanmamızın ne kadar doğru bir karar olduğunu bir kez daha gösterdi. Projemizin sonuçlarından da anlaşılabileceği üzere, bir bilgiyi doğru kanallar aracılığıyla genç nesillerimize ulaştırdığımızda çok kısa zamanda bile olumlu sonuçlar elde edilebiliyor. Projemizden aldığımız güçle, bu katkılarımızı sürdürülebilir hale getirmek en önemli önceliklerimizden biri olmaya devam edecek.”   2017 – 2018 eğitim öğretim yılında, iki ilde (İstanbul-Ankara), 15 okulda, 2498 9. Sınıf öğrencisine verilen eğitimler ve uygulanan ölçümlemeler sonucunda, öğrencilerin sağlıklı beslenme, günlük ortalama su tüketim miktarı ve besin desteği kullanımı konularındaki bilinç düzeylerinin arttığı tespit edildi. Aynı dönemde öğrencilerin şiddetli fiziksel aktivite düzeyleri ve orta şiddetli fiziksel aktivite düzeylerinin düşük olduğu belirlendi.   2018-2019 eğitim öğretim yılında, yedi ilde (İzmir-Eskişehir-Kastamonu-Ankara-Çanakkale-Antalya-İstanbul), 23 okulda, 3699 9. sınıf öğrencisiyle yapılan eğitimler ve ölçümler sonucunda günlük tüketilen öğün sayısının beş ve üzerinde olması gerektiğini düşünen öğrenci sayısının arttığı görüldü. Aynı dönemde öğrencilerin fiziksel aktivite düzeylerine bakıldığında, yapılan analiz sonuçlarına göre şiddetli fiziksel aktivite düzeyleri ve orta şiddetli fiziksel aktivite düzeylerinin düşük olduğu tespit edildi.   2019-2020 eğitim öğretim yılında, üç ilde (İstanbul-Sinop-Sivas), 23 okulda, 3620 9. sınıf öğrencisiyle yapılan eğitim ve ölçümlemelerde kız öğrencilerin yeme tutumlarındaki bozulmaların erkek öğrencilere kıyasla daha yüksek olduğu görüldü. Öğrencilerin aile gelir düzeyinin yeme tutumu üzerinde ciddi oranda etkisi olduğu tespit edildi.   2020-2021 eğitim öğretim yılında, COVID-19 salgını nedeniyle dijital ortama taşınan proje kapsamında beş ilde (Samsun-Antalya-Mersin-Gaziantep-Aydın), 50 okulda, 2290 9. sınıf öğrencisiyle eğitim ve ölçümleme çalışmaları gerçekleştirildi. Yapılan ölçümlerde öğrencilerin egzersiz alışkanlığı açısından genel olarak orta düzeyde aktif olduğu belirlendi. Erkek öğrencilerin serbest zaman egzersize katılım düzeyi puan ortalamalarının kız öğrencilerin puan ortalamalarından daha yüksek olduğu görüldü.   Proje kapsamında gençleri hareket etmeye ve sağlıklı yaşamı hayatlarında kalıcı hale getirmeye teşvik etmek amaçlı oluşturulan hareket odaklı video yarışmasına “en çok hareket içeren” ve “en çok beğenilen” kategorilerinde katılan okullar proje jürisi tarafından değerlendirilerek TOÇEV tarafından yine hareket odaklı ödüller ile takdir edildiler.