Türkiye Acilen Elektronik Oy Kullanmaya Geçmeli

Yerel seçimlerin ardından 12 gün geçti ancak, ‘kazanan kim?’ Belirsizliği hala ortadan kalkmadı. YSK Başkanı Sadi Güven ve 11 kişilik heyeti; 12 gündür İstanbul seçiminden çıkan oylar ‘kabul edilsin mi, edilmesin mi? İstanbul seçimi iptal edilsin mi, edilmesin mi?’ kararını netleştirmeye çalışıyor. Tamda bu kritik günlerde, İşadamı Uğur Kıraloğlu gündemi belirleyecek bir açıklama yaptı. Kıraloğlu, “Türkiye acilen parmak izi ve göz retinası ile elektronik oy kullanmaya geçmeli. Dünya ülkeleri uzayda koloni kurarken, Türkiye’de biz hala elektronik ortamda seçim yapamayacaksak, bunun için gerekli sistemi ve donanımı kuramayacaksak, hala el ile oy sayacaksak utanalım, ayıp ayıp” diye konuştu.

Yerel seçimlerin ardından 12 gün geçti ancak, ‘kazanan kim?’ Belirsizliği hala ortadan kalkmadı. YSK  Başkanı Sadi Güven ve 11 kişilik  heyeti; 12 gündür İstanbul  seçiminden çıkan oylar ‘kabul edilsin mi,edilmesin mi? İstanbul seçimi iptal edilsin mi,edilmesin mi?’ kararını netleştirmeye çalışıyor. TÜRKİYE ŞU AN NASIL BİR SİSTEMLE OY SAYIYOR? Türkiye’de düzenlenen seçimlerde ki süreç; İçişleri Bakanlığı'na bağlı olan adrese dayalı nüfus kayıt sistemi çerçevesinde oluşturulan, seçmen kütük listeleriyle başlıyor. Bu listeler gerek muhtarlıklara asılıyor gerekse online olarak kontrol edilebiliyor. Yapılan itirazlar ve düzenlemeler sonucu nihai seçmen listeleri ortaya çıkıyor. Türk vatandaşlarının seçim günü kullandıkları oylar; YSK görevlileri tarafından -parti ve sivil toplum kuruluşları temsilcileri eşliğinde, sandık başlarında elle sayılıyor. Sonrasında manuel olarak sayılan bu oylar YSK'nin bir süredir kullandığı seçim yazılım sistemi;  SEÇSİS üzerine giriliyor. Sandık sonuç tutanağının da  aynı şekilde SEÇSİS'e yükleniyor.  SEÇSİS'e girilen bu veriler, eş zamanlı olarak hem YSK (Yüksek Seçim Kurulu) hem de siyasi parti yetkilileri tarafından görüntülenebiliyor. Bu arada SEÇSİS, Java programlama dili ile kodlanan, veri tabanı olarak da Oracle kullanan bir yazılım. Yazılım her ne kadar kendi içinde Linux temelli olsa da; seçim ve  sandık görevlileri Windows bilgisayarlar üzerinden SEÇSİS'e ulaşıyor. SEÇSİS  Türkiye’de 2007 seçimlerinden bu yana kullanılıyor. “TÜRKİYE PARMAK İZİ VE GÖZ RETİNASI İLE ELEKTRONİK OY KULLANMAYA GEÇMELİ” Türkiye’de yaşanan bu belirsizlik ve gerginlik ortamında Kral Tekstil Sanayi ticaret Limitet Şirketi Kurucusu ve Genel Müdürü, Sanayici, Tekstil Mühendisi Uğur Kıraloğlu, “her seçimde seçim güvenliği için seferber olan Türkiye’nin önümüzdeki seçimler için parmak izi ve göz retinası ile elektronik oy kullanmayı tartışmaya açıp, acilen hayata geçirmesi gerekmektedir.Türkiye Parmak izi ve göz retinası ile elektronik oy kullanmaya geçmeli. Bu teklifi 4 Temmuz 2018’de yine sunmuştum, aradan bir yıl geçti hala aynı kanıdayım.  Türk seçmeni önümüzdeki ilk seçimlerde artık oyunu; elektronik ortamda, güvenle, zahmetsiz, risksiz ve hızlı bir şekilde kullanması gerekir. Böylece ortadaki şüpheler, iddialar, oy zarflarının, oy pusularının torbalarınınsayılması eziyeti ortadan kalkar.Bu yöntem ile seçim yapılırsa; siyasi partiler birbirleri ile didişmeyecek, ‘oylarımız çalındı, bilgisayarlarda, oy sayımlarında hile yapıldı, adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde hileler yapıldı, taşıma seçmenlere oy kullandırıldı, boş arsalar veya konutlarda sahte seçmen ikamet ettirildi…vs’ gibi iddialarda ortadan kalkacak” dedi. “ZARF, SEÇİM PUSULASI VE ELLE SAYMA SİSTEMİ TAM BİR İLKELLİK” Yıllardır  yapılan zarf ve elle oy sayma seçim sistemini ilkel olarak nitelendiren Uğur Kıraloğlu, “Türkiye’nin acilen bir şeffaflığa ve seçim güvenliğine ihtiyacı var.  Yıllardır devam eden bu ilkel seçim sistemini ve sandık kargaşasını ortadan kaldırmanın zamanı geldi de geçti bile. Zarf, seçim pusulası ve elle sayma sistemi tam bir ilkellik. Türkiye’nin bütçesi seçim dönemlerinde boşa çarçur ediliyor. Ancak yine de güvenilir ve şeffaf sonuçlar elde edilemiyor” görüşlerine yer verdi. “SEÇİMLER ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILSAYDI SONUÇLARA İTİRAZ ETME GEREĞİ OLMAZDI” Uğur Kıraloğlu İstanbul seçiminin iptal edilmek istenmesi konusuna da değinerek, seçimlerin elektronik ortamda yapılmış olması halinde, sonuçlara itiraz edilebilecek hiçbir savunma veya iddianın oluşmayacağı görüşünü savundu. Uğur Kıraloğlu, “ İktidar Partisi şimdi tutturmuş ‘seçimde hile yapıldı’ diye İstanbul’un bir çok ilçesinde oyları yeniden saydırıyor, hatta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nı 13.997 oy farkı ile kazanan Ekrem İmamoğlu’nu ‘seçimi kazanmış’ olarak saymıyor. Seçimi iptal edip, yeniden İstanbul’da seçim yaptırmanın yollarını arıyor. Oysa bu seçimler elektronik ortamda yapılmış olsaydı, kimsenin sonuçlara itiraz etme hakkı ve gereği olmazdı. Bu nedenle demokrasi gereği, seçim güvenliği gereği Dünya’nın bir çok ülkesinde uygulanan; parmak izi ve göz retinası ile elektronik oy kullanmaya acilen Türkiye’nin de geçmesi şart” ifadelerine yer verdi. “ELEKTRONİK OYLAMA NASIL BİR SİSTEM İLE YAPILIR?” Birleşik Krallık, Hollanda, İtalya, Brezilya, Kanada, Estonya, Avustralya, ABD ve Fransa gibi ülkelerin elektronik seçimi denediklerini ve çok başarılı olduklarını hatırlatan Uğur Kıraloğlu, “elektronik seçim nasıl bir şey elbette merak ediyorsunuzdur, anlatayım. Birleşik Krallık, Hollanda, İtalya, Brezilya, Kanada, Estonya, Avustralya, ABD ve Fransa gibi ülkeler bu sistemi denedi ve çok başarılı oldular. Bu ülkeler haricinde Avrupa Birliği'nin de bu konuda ciddi çalışmaları olduğunu hatırlatmak isterim.İlk elektronik seçim 2001 yılında, Avustralya'da yapıldı. İnternet üzerinden yapılan ilk elektronik seçimse (i-oylama) 2007 yılında yapıldı. Günümüzdeyse örneğin Estonya'da halk, mobil cihazları üzerinden diledikleri lokasyonda oylamaya katılabiliyor.Elektronik oylama, insanların oylarını diledikleri lokasyondan ya da devletin belirlediği lokasyondan yapmasına göre ikiye ayrılıyor. Teknik olarak her elektronik oylama internet üzerinden gerçekleşmek zorunda değil, barkod ya da benzeri teknolojilerin bizim günümüzde kullandığımız mühür ve oy pusulasının yerini alması işlemi de elektronik oylamaya giriyor. Yani İnsanlar evlerinden ya da diledikleri yerden ellerindeki bilgisayar veya cep telefonlarından bir yazılım programı ile seçime katılabilirler.  Yada yine aynı veya benzer bir yazılım programı ile ‘kioks ya da benzeri bir bilgisayar sistemi ile Devlet tarafından belirlenen noktalarda oylarını elektronik olarak parmak izi ve göz retinası ile kullanabilirler. Böylece hem seçimlerde görevlendirilen insan gücü azalacak, belirsizlik, şüphe ve iddialar ortadan kalkacak. Çünkü parmak izi ve göz retinası ile kullanılan oylarda hile yapmanın imkanı yok” bilgisini verdi. “EL ALEM UZAYDA KOLONİ KURUYOR, BİZ TÜRKİYE’DE EL İLE OY SAYIYORUZ, AYIP AYIP” Elektronik seçim sisteminin niyet edilmesi halinde, Türkiye’de kolaylıkla uygulanabileceğine vurgu yapan Uğur Kıraloğlu, “Bu sistemin tabi ki hemen  Türkiye’nin tüm noktalarında uygulanmasının imkanı olmayabilir. Ama İlk genel veya yerel seçimlerden önce; belirlenen pilot bölgelerde sistemin sağlıklı işleyip işlemediğini keşfetmek için deneme  seçimleri yapılarak, sistemin eksiklikleri ve hataları varsa düzeltilebilir. Sonrasında da ülke geneline yayılabilir. Olamayacak iş değil. Yeter ki niyet edilsin.  Türkiye’de elektronik seçim uygulanabilir mi konusunu merek edenler için, elbette uygulanabilir. Türkiye’de TTK (Türk Ticaret Kanunu) ile birlikte dünya üzerinde borsa işi yapan tüm şirketler yönetim kurulu toplantılarını zaten elektronik ortamda yapabiliyor, yönetim kurulu oylamaları da dijital olarak gerçekleşiyor. Diğer yandan e-Devlet ve e-Okul gibi tıkır tıkır işleyen sistemlerde elektronik ortamda yapılıyor. Elektronik ortamda seçimin tek farkı; halka dokunacak, halkı bu sisteme adapte edecek bir kodlamanın yapılması. Dünya ülkeleri uzayda koloni kurarken, Türkiye’de biz hala elektronik ortamda seçim yapamayacaksak, bunun için gerekli sistemi ve donanımı kuramayacaksak, hala el ile oy sayacaksak utanalım, ayıp ayıp” diye konuştu.