Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu
Köşe Yazarı
Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu
 

GIYÂSÜDDÎN CEMŞÎD BİN MES’ÛD EL- KÂŞÎ (Ö.832/1429)

Kâşân’da doğmuş olup Fars’lı bir aileye mensuptur. Mes’ûd El Kâşî tıbbı kendine meslek edinerek bu alanda çalışmalırı sürdü-müştür. Ancak daha sonraları astronomi ve matematiğe duyduğu merak, asıl mesleğini ikinci plana itmesine yol açmıştır.  Kâşân’da yaşayan Mes’ûd El Kâşî daha sonra Irâk-ı, Acem’i do-laşmış, Uluğ Bey’in davetiyle Semerkant’a yerleşerek araştırmala-rı için gereken malî kaynağa ve ilmî ortama kavuşmuştur. Bundan böyle merak saldığı astronomi üzerinde ciddi çalışmalar yaparak bu konuda uzmanlaştır. Mes’ûd El Kâşî, matematik alanında, Semerkant matematik bil-ginleri içinde en önde gelenin Kadızâde’yi bazı konularda geçe-rek, ünlü matematik bilginleri arasında yer almıştır. Mes’ûd El Kâşî özellikle Uluğ Bey’in rasathanesinin proje ve inşa aşamalarında öncü rol oynamış ve yaptığı tavsiyeleri üzerine ya-pımına kavuşmuştur. Mes’ûd El Kâşî’nin matematik ve astronomi alanlarına önemli ki-taplara sahip olmuş, o alanlara büyük katkılarda bulunmuştur. Miftâḥu’l-ḥisâb adlı kitabı Doğu matematikçilerinin yazdıkları eser-leri arasında ilk sırada yer almıştır. Gıyaseddin Cemşid el-Kaşi’nin Ortaçağ İslâm Dünyası’ndaki matematik alanında ünlü ve önemli çalışmalarından birisi de Matematiğin Anahtarı adlı kitabıdır. Bu eserinin bir bölümünde ondalık kesirleri kuramsal yönden incelemis ve bu kesirlerle toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi aritmetiksel işlemlerin nasıl yapılacağını örnekleriyle göstermiştir. Burada vermiş olduğu bilgiler daha sonra 16. Yüzyılın Osmanlı ünlü matematikçilerinden ve astronomlarından Takiyüddin tarafından kullanılmış, trigonometri ve astronomiye uygulanarak geliştirilmiştir. Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu 12.11.2021    
Ekleme Tarihi: 13 Nisan 2022 - Çarşamba

GIYÂSÜDDÎN CEMŞÎD BİN MES’ÛD EL- KÂŞÎ (Ö.832/1429)

Kâşân’da doğmuş olup Fars’lı bir aileye mensuptur. Mes’ûd El Kâşî tıbbı kendine meslek edinerek bu alanda çalışmalırı sürdü-müştür. Ancak daha sonraları astronomi ve matematiğe duyduğu merak, asıl mesleğini ikinci plana itmesine yol açmıştır. 

Kâşân’da yaşayan Mes’ûd El Kâşî daha sonra Irâk-ı, Acem’i do-laşmış, Uluğ Bey’in davetiyle Semerkant’a yerleşerek araştırmala-rı için gereken malî kaynağa ve ilmî ortama kavuşmuştur.

Bundan böyle merak saldığı astronomi üzerinde ciddi çalışmalar yaparak bu konuda uzmanlaştır.

Mes’ûd El Kâşî, matematik alanında, Semerkant matematik bil-ginleri içinde en önde gelenin Kadızâde’yi bazı konularda geçe-rek, ünlü matematik bilginleri arasında yer almıştır.

Mes’ûd El Kâşî özellikle Uluğ Bey’in rasathanesinin proje ve inşa aşamalarında öncü rol oynamış ve yaptığı tavsiyeleri üzerine ya-pımına kavuşmuştur.

Mes’ûd El Kâşî’nin matematik ve astronomi alanlarına önemli ki-taplara sahip olmuş, o alanlara büyük katkılarda bulunmuştur. Miftâḥu’l-ḥisâb adlı kitabı Doğu matematikçilerinin yazdıkları eser-leri arasında ilk sırada yer almıştır.

Gıyaseddin Cemşid el-Kaşi’nin Ortaçağ İslâm Dünyası’ndaki matematik alanında ünlü ve önemli çalışmalarından birisi de Matematiğin Anahtarı adlı kitabıdır. Bu eserinin bir bölümünde ondalık kesirleri kuramsal yönden incelemis ve bu kesirlerle toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi aritmetiksel işlemlerin nasıl yapılacağını örnekleriyle göstermiştir.

Burada vermiş olduğu bilgiler daha sonra 16. Yüzyılın Osmanlı ünlü matematikçilerinden ve astronomlarından Takiyüddin tarafından kullanılmış, trigonometri ve astronomiye uygulanarak geliştirilmiştir.

Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu
12.11.2021

 
 
Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve habergundemim.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Diğer Yazıları

06
Kasım
26
Ekim
15
Ekim
30
Eylül
22
Eylül
14
Eylül
04
Eylül
26
Ağustos
17
Ağustos
05
Ağustos
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.