Haganah, 1920'lerde Filistin toprakları üzerinde Yahudi toplumunun Filistin topraklarına toplanması sağlamak amacıyla kurulmuş bir yeraltı savunma örgütüdür. Bu örgüt, İsrail'in kuruluşunda ve Yahudi topluluklarının savunulmasında önemli bir rol oynamıştır. Haganah, özellikle Arap isyanları ve Nazi Almanyası'ndan kaçan Yahudi mültecilerin Filistin'e getirilmesi sürecinde etkili olmuştur. Örgüt, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) temelini oluşturarak modern İsrail Devleti'nin kurulmasında kilit bir rol oynamıştır.
Haganah, 1920'de Tel Aviv ve diğer Yahudi yerleşimlerinde yaşanan Arap saldırılarına karşı savunma amacıyla kuruldu. İlk yıllarında örgüt, yerel savunma görevleri üstlendi ve gönüllü milislerden oluşuyordu. Haganah, başlangıçta İngiliz Mandası yetkilileri tarafından desteklense de, zamanla bağımsız bir askeri güç haline geldi.
1936-1939 Arap isyanları sırasında Haganah, daha organize ve profesyonel bir askeri yapı kazandı. Örgüt, İngilizler tarafından da desteklenen Yahudi yerleşimlerinin savunulmasında önemli bir rol oynadı. Haganah, bu dönemde "Tegart Kaleleri" olarak bilinen savunma hatlarını inşa etti ve yerel savunma birliklerini eğitti.
İkinci Dünya Savaşı sırasında Haganah, İngilizlerle işbirliği yaparak Yahudi mültecilerin Avrupa'dan Filistin'e kaçırılmasına yardımcı oldu. Bu süreçte Haganah, Mossad LeAliyah Bet adlı birimi kurarak kaçak göç faaliyetlerini yönetti. Savaş sonrası dönemde ise Haganah, İngiliz Mandası'na karşı silahlı direnişe geçti ve Filistin'de Yahudi devletinin kurulması için mücadele etti.
Haganah, çeşitli askeri ve savunma operasyonları yürüttü. Örgüt, Yahudi yerleşimlerinin korunmasından sorumluydu ve gerektiğinde saldırı operasyonları düzenledi. Haganah'ın en bilinen operasyonlarından biri, 1946'da İngiliz askeri tesislerine düzenlenen saldırılardır. Bu operasyonlar, İngilizlerin Filistin'deki kontrolünü zayıflatarak Yahudi devletinin kurulmasına zemin hazırladı.
1948'de İsrail Devleti'nin kurulmasının ardından Haganah, resmen İsrail Savunma Kuvvetleri'ne (IDF) dönüştü. Bu dönüşüm, Haganah'ın askeri yapısını ve liderliğini yeni kurulan devletin resmi ordusuna entegre etti. Haganah'ın deneyimi ve organizasyonel yapısı, IDF'nin kuruluşunda ve erken dönem savaşlarında önemli bir avantaj sağladı.
Haganah, Yahudi yeraltı savunma örgütü olarak başladığı yolculuğunda, İsrail Devleti'nin kurulmasında ve savunulmasında kritik bir rol oynamıştır. Örgüt, sadece askeri olarak değil, aynı zamanda Yahudi toplumunun bir araya gelerek kendini savunma ve devlet kurma iradesini simgeleyen bir yapı olmuştur. Haganah'ın mirası, bugün de İsrail Savunma Kuvvetleri'nin temelinde yaşamakta ve İsrail'in güvenlik politikalarının şekillenmesinde etkili olmaktadır.